AzFakt

“Azərbaycanda qırıcıların sayı Ermənistandan 10 dəfə çoxdur” - “Forbes”

Azərbaycanın Çindəki ticarət nümayəndəsi milyonluq obyekt tikdirib - SƏNƏD

DTX-dən xüsusi əməliyyat əməliyyat - Bu şəxslər həbs edildi + VİDEO

“Bizimlə bu gün hesablaşmayan sabah peşman olur” -İlham Əliyev

Mehdiyevin bankından sabiq nazirin qardaşının yarım milyonu oğurlanıb - CİNAYƏT DOSYESİ

Britaniya səfirindən fransızsayağı addım - Ermənistandakı ingilis diplomat Gorusa niyə gedib?

Binəqədi rayonunda qanunsuz yaşayış binası inşa edlib - FOTOLAR

Azərbaycanda dövlət çevrilişi etmək istəyənlər kimlər idi? - Prezident açıqladı+Video

Çin, Rusiya və İrandan Trampa güc nümayişi - Birgə təlimlərin İrana faydası varmı?

Şəhid anasından Aydanadək... - Prezidentdən paylaşım+Video

Turizm Agentliyində qalmaqal - Sədrin qaynanasının badına Aparat rəhbəri işdən çıxarıldı

Zaqatalada qanunsuz ağac budaması - Akif Məmmədov saxta rəy verib

Anar Quliyev dilemma qarşısında - Ya Prezidentin etimadı, ya da qanunsuz tikintilərə davam...

Fransa rəsmiləri Azərbaycanda istintaqa cəlb olunub - Şok faktların üstü açıldı + FOTO

Xalq torpaq amnistiyası gözləyir - Kupça əlçatan olacaq?


Tarix 15.07.25, 14:08	Font ölçüsü : - / +

“Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” qanun layihəsi hər nə qədər texniki dəyişiklik kimi təqdim olunsa da, əslində milyonlarla vətəndaşın həyatına, hüquqlarına və hüquqi tanınmasına toxunan ən ağrılı problemlərdən birinin kupçasızlıq və qeyri-qanuni mülkiyyətlərin həllinə yönəlib.

Milli Məclisin İnsan hüquqları komitəsinin sədri Zahid Orucun da dediyi kimi, bu məsələyə yalnız iqtisadi, inzibati və ya texniki prosedur kimi baxmaq mümkün deyil. Bu, insan hüquqlarının və sosial ədalətin məsələsidir. Zahid Oruc haqlı olaraq vurğulayıb.

Prezident Heydər Əliyev hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra ilk fərmanlardan biri torpaqların əhaliyə verilməsi, torpaq islahatının həyata keçirilməsi oldu.

Bu addım xalqla dövlət arasında yeni sosial müqavilənin başlanğıcı idi. Vətəndaşın torpaqda, mülkiyyətdə hüququ tanınmalı və qorunmalı idi. İllər keçdi, sistem dəyişdi, amma problem qalmaqda davam edir. 2011-ci ildə Prezident İlham Əliyev bu sahədə dönüş yaradacaq bir qərara imza atdı. Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətində keçirilən müşavirədə verilən tapşırıqlar nəticəsində 114 min şəxsə əmlak sənədi verildi. Bu, dövlətin sadə vətəndaşın yanında olduğunu göstərən vacib addım idi.

Ardınca, 25 fevral 2019-cu il tarixində Prezident İlham Əliyev tərəfindən “Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri və texniki inventarlaşdırılması sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” sərəncam imzalandı. Bu sənədlə Azərbaycan Respublikasının əmlak siyasətində şəffaflığın artırılması, hüquqi reyestr məlumatlarının tamlaşdırılması, vətəndaşın hüququnun rəsmiləşdirilməsi əsas məqsədlərdən biri kimi müəyyən edildi. 2023-cü il mayın 1-də qüvvəyə minən “Əmlakın qeydiyyatı ilə bağlı bəzi məsələlər haqqında” qanun dəyişiklikləri isə faktiki olaraq “əmlak əfvi” kimi təqdim edildi.

Həmin qərarla 40 mindən çox vətəndaşın əmlak hüquqları tanındı, lakin eyni zamanda qanunsuz zəbtlər və yeni tikililərə qarşı cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutuldu.

Ancaq nəticə nədir? Niyə milyonlarla Azərbaycan vətəndaşı hələ də kupçasız evlərdə yaşayır?

Zahid Orucun dilə gətirdiyi rəqəmlər dəhşətlidir. Təkcə bir rayonda verilmiş 115 min aktın 80 faizi problemlidir. Bu, hüquqi dövlət anlayışını içdən dağıdan bir problemdir. Əgər Prezident fərman verir, Milli Məclis qanun qəbul edir, amma icra hakimiyyəti, reyestr qurumları və bələdiyyələr həmin sənədləri düzgün tətbiq etmirsə, vətəndaş nə etməlidir? Vətəndaşın mülkiyyət hüququ harda başlayır, kim qoruyacaq onu?

Mülkiyyət sənədi olmadan yaşayan insanlar bankdan kredit ala bilmir, evini satmaq və ya vərəsələrinə ötürmək imkanı yoxdur. Vətəndaş evində yaşayır, amma kupçası olmadığından hüquqi baxımdan həmin evin sahibi deyil. Bu isə sadəcə sosial problem deyil, hüquqi təhlükəsizlik problemi, etimad problemi və sistem problemidir.

Əsas səbəblərdən biri, Zahid Orucun da qeyd etdiyi kimi, bələdiyyələrin torpaq fondlarının dəqiq xəritələrinin olmaması, kadastr sisteminin köhnəlməsi və reyestr sisteminin elektronlaşdırılmasında baş verən kütləvi xətalardır. Bəzi hallarda isə məmurlar bilərəkdən vətəndaşın sənədləşməsinə süni maneələr yaradır, “rüşvətsiz yol yoxdur” prinsipi ilə işləyirlər. Bu isə yalnız vətəndaşı yox, ümumilikdə verilən fərman və sərəncamları gözdən salır. Bu, hüquqi dövlətin təməl prinsiplərinə ziddir.

Zahid Orucun torpaq amnistiyası təklifi gerçəkləşərsə, Azərbaycan vətəndaşının illərlə gözlədiyi kupça problemi nəhayət ki, həllini tapacaq.

Hazırda yarım milyona yaxın ailə artıq tikilmiş evlərdə yaşayır və uzun illərdir sənəd gözləyir. Bəzi evlər nəsildən-nəslə ötürülüb, lakin rəsmi sənədləşmə aparılmayıb. Dövlətin əmlak siyasəti məhz faktiki mülkiyyət hüququnu tanımaq üzərində qurulmalıdır.

Bu amnistiya torpağın kimə verildiyini yox, üzərində kiminsə ailə həyatı qurduğunu, yaşadığını, övlad böyütdüyünü, vergi ödədiyini nəzərə almalıdır. Əslində Prezidentin humanist siyasətinə də bu uyğun gəlir - xalqın həyatını çətinləşdirmək yox, asanlaşdırmaq. Prezidentin əmlakla bağlı fərman və sərəncamları ölkədə milyonlarla vətəndaşın həyatını dəyişə bilər. Amma bu qərarlar icra olunmadıqca hüququn, ədalətin, etimadın mənası da qalmır, vətəndaşı dövlətə inamı itir.

Əgər vətəndaş öz evində sənədsiz yaşayırsa, əgər Prezidentin 2011-ci ildən başlayan əmlak siyasəti hələ də məmur səhlənkarlığının qurbanı olursa, bu, artıq hüquqi məsələ yox, ictimai etimad böhranıdır. Zahid Oruc haqlıdır. Bu gün Azərbaycanda əmlak siyasətində yeni səhifə açmaq vaxtıdır. Prezidentin fərmanlarının sadəcə “kağız üzərində sənəd” kimi qalmasına imkan verilməməlidir. (musavat.com)

Xəbərin oxunma sayı : 697