|
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
Japarov Azərbaycana niyə gəldi? - TƏHLİL
Tarix 27.04.24, 21:54 |
|
Bu həftə siyasi gündəmdə yaddaqalan hadisələrdən biri də Qırğız Respublikasının Prezidenti Sadır Japarovun Azərbaycana dövlət səfəri oldu.
“Kaspi” qəzeti səfərlə bağlı məqalə dərc edib.
Məqalədə deyilir ki, Sadır Japarovun səfər çərçivəsində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə apardığı müzakirələr ikitərəfli əlaqələrin genişləndirilməsi, çoxvektorlu əməkdaşlıq ruhunun gələcək modelləri üçün asan həllərin hazırlanması kimi yadda qala bilər.
18 sənəddəki məzmun
Bildirək ki, səfər zamanı Azərbaycanla Qırğızıstan arasında 18 sənəd imzalandı. Həmin sənədlərin məzmunlarını ümumi şəkildə təqdim etsək, deyə bilərik ki, onlar iqtisadi-ticari, nəqliyyat əlaqələrinin dinamikası üzrə perspektivi vurğulayır.
Prezident İlham Əliyev həmkarı ilə mətbuata birgə bəyanat zamanı həmin istiqamətləri belə açıqlayıb: “Bu gün biz, həmçinin energetika, nəqliyyat sahələrini geniş müzakirə etdik. Burada da potensial görürük. Biz Qırğızıstanda bərpaolunan enerji üzrə investisiya layihələrində maraqlıyıq. Nəqliyyat sahəsinə gəldikdə, həm Qırğızıstanda, həm də Azərbaycanda irimiqyaslı nəqliyyat layihələri, dəmir yolunun tikintisi həyata keçirilir. Əlbəttə, artıq indi nəqliyyat marşrutlarının rəqəmsallaşdırılmasının və tarif siyasətinin razılaşdırılması baxımından məsləhətləşmələr aparmağa başlamaq lazımdır. Biz Xəzər, Mərkəzi Asiya vasitəsilə Avropaya marşrutu təkcə məsafə nöqteyi-nəzərindən deyil, həm də kommersiya cəlbediciliyi baxımından əlverişli etməliyik”.
Sadır Japarov isə bildirib: “Danışıqlar əsnasında Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqazdan keçən beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin inkişafı məsələsində iki ölkənin qarşılıqlı fəaliyyətinin perspektivləri müzakirə olundu”.
Bu bəyanatlar onu deməyə əsas verir ki, tərəflər ikitərəfli münasibətlərdə və beynəlxalq təşkilatlarda bir-birilərinə dəstək ifadə edən məqamların vacibliyini vurğulamaqla yanaşı, geosiyasi mühitdəki daha geniş regional kontekstə nəzər salırlar.
Təhlükəsizlik naminə
Məsələni daha da aydınlaşdırmaq üçün demək lazımdır ki, Qırğızıstan hərbi qüdrət və iqtisadi indekslər baxımından elə də güclü ölkə sayıla bilməz. Amma Bişkekin Türk Dövlətləri Təşkilatındakı (TDT) üzvlüyü ona əlavə iqtisadi və siyasi, geosiyasi dividendlər qazandırır.
Bu vəziyyətin formalaşmasında Azərbaycan və onun strateji müttəfiqi Türkiyə böyük rol oynayır. Bakı-Ankara tandemi müştərək maraqları baxımından Mərkəzi Asiya ölkələrindəki türk dövlətlərini, o cümlədən Qırğızıstanı Qərb-Rusiya-Çin rəqabətinin yarada biləcəyi fəsadlardan əhəmiyyətli dərəcədə qorumağı hədəfləyir.
Buna görə də, Qırğızıstanda TDT kimliyini gücləndirməklə yanaşı, ölkədə siyasi sabitlik, davamlı təhlükəsizlikdə maraqlı olmağı nümayiş etdirmək olduqca əhəmiyyətlidir.
Azərbaycan dövləti İlham Əliyevin timsalında bütün regionlarda sabitlik və təhlükəsizliyə dəstək bəyanatlarını göstərir. Ancaq şiddətlənən qlobal güc konsentrasiyasındakı rəqabət fonunda bir çox region xarici müdaxilələrə açıq məkan olaraq qalmaqdadır.
Qırğızıstanın da siyasi və təhlükəsizlik vəziyyəti həssasdır və o, güc rəqabətinin arasında kritik sıxılmalara məruz qala bilmək riskini itirməyib.
Buna görə də Qırğızıstanda siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik üzrə stabilliyi şərtləndirmək üçün genişmiqyaslı investisiya layihələrinə diqqəti artırmaq zərurəti yaranır.
Elə bu səbəbdən təsadüfi deyil ki, İlham Əliyevlə Sadır Japarov qarşılıqlı iqtisadi-ticari və nəqliyyat sahəsindəki əməkdaşlıqların işığında investisiya portfelləri üzrə mövqelər səsləndirdilər.
Sağlam balans zərurəti
Təbii ki, Mərkəzi Asiya regionunda Çinin iqtisadi rıçaqlarını bərkitməsi diqqətdən kənarda qala bilməz. Pekin “Bir Kəmər, Bir Yol” təşəbbüsü çərçivəsində Mərkəzi Asiyaya əhəmiyyətli iqtisadi sərmayələr qoyur və infrastrukturun inkişafı üçün əhəmiyyətli imkanlar təqdim edir.
Bişkek administrasiyası üçün bunun ən son nümunəsi Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan Dəmir Yolu Layihəsidir.
İndi üçün Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan-Xəzər dəmir yolu layihəsini həll etmək və əmtəə dövriyyəsinin artmasına imkanlar yaratmaq Bakı-Bişkek xəttində vacib prioritet olaraq görünə bilər.
Beləliklə, Qırğızıstan Azərbaycanla münasibətlər və TDT-dəki təmsilçilik fonunda ölkəni əhəmiyyətli sağlam balansa söykəmək çağırışlarına baxmalıdır.
Bu baxımdan demək olar ki, TDT-nin siyasi nizamı Rusiya-Qərb-Çin arasında çoxvektorlu və çöxölçülü yanaşmasını göstərməkdən çəkinmir. Ona görə ki, regionda Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizi (Orta Dəhliz) də olmaqla, bir çox layihə Çinin geosiyasi imkanlarına diqqəti ayırır. Bu diqqətin artırılması sözsüz ki, Qərb və Rusiyanı maksimum dərəcədə bir-biriləri ilə mübarizə fonunda daha kəskin rəqabətə fokuslayır.
Ancaq Qırğızıstan siyasi elitasında Qərb oriyentasiyasına diqqət ayrılması biristiqamətli iqtisadi asılılığın qarşısını alır, birbaşa və ya dolayısı ilə xarici investisiyaların cəlb edilməsini asanlaşdırır.
Bu mənada TDT-dəki aparıcı qüvvə kimi Azərbaycan Mərkəzi Asiyada qlobal səviyyədə təsirini hiss etdirən potensial hegemon gücləri daha çox iqtisadi formatda sağlam rəqabətə kökləməkdə maraqlıdır.
Hərbi qarşıdurma olmadan aparıla biləcək sağlam rəqabət Mərkəzi Asiya regionuna daxil olan Qırğızıstanı iqtisadi əməkdaşlıq və siyasi oriyentasiya baxımından daha çox TDT-nin təsirlərinə uyğunlaşdırır.
Bu oriyentasiyanın saxlanılması üçün ideoloji-mədəni aspektlərə nəzər yetirmək mütləqdir, buna görədir ki:
- Prezident Sadır Japarovun Bakıda Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılış mərasimində iştirak etməsi,
- Bir gün sonra TDT-nin əhəmiyyətini çoxaldan Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərinə səfəri qarşılıqlı anlaşmaları təşviq edir.
Nəticə olaraq deyə bilərik ki, Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana səfəri həmin dövlətin və Bakının qarşılıqlı gözləntilərindəki profilləri yüksəltməyə xidmət edir.
Bu reallığa uyğun olaraq, Azərbaycanla Qırğızıstanın daha güclü regional əməkdaşlığa əsaslanan təhlükəsizlik axtarışlarını genişlədəcəyini proqnozlaşdırmaq mümkündür.
Xəbərin oxunma sayı : 2149
Analiz
Xəbərlər
-
“Sevdiyim kişi dünyasını dəyişdi” - Xumar Qədimova
-
Mbappe bu mövsümün sonunda PSJ-dən ayrılacaq - Özü açıqladı
-
Ulu öndərin nadir geyimlərinin sərgiləndiyi muzeydən VİDEOREPORTAJ
-
Azərbaycanda itkin düşənlər: evdən çıxıb geri qayıtmayanların sayı
-
Bakıda daha bir bina sökülür - VİDEO
-
Yer kürəsində güclü maqnit qasırğası başlayıb - Xəbərdarlıq
-
Ukraynada sülhə gedən yol yalnız döyüş meydanından keçir - Finlandiya Prezidenti
-
Bakıda idman zallarında qiymətlər necədir? - SİYAHI + VİDEO
-
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Aşağı Gövhər Ağa məscidində - FOTOLAR
-
Abituriyentlərin nəzərinə: Nəticələr elan olundu
-
Kürdəxanı təcridxanasında bit yayılıb? - RƏSMİ AÇIQLAMA
-
Mehdiyevin bankı ən problemli banklar sırasında - Rüstəmovun bankı isə...
-
Prezident və xanımı Şuşada Mamayı məscidinin açılışında iştirak ediblər - FOTOLAR
-
Azərbaycan vətəndaşları bu ölkələrə vizasız gedə bilər - SİYAHI
-
Təhlükə mənbəyi olan “AMAY”la bağlı FHN-dən AÇIQLAMA
-
“Qafqazda aparıcı dövlət bizik, bizimlə hər kəs hesablaşmalıdır” - Prezident
-
Bakıda təhlükə saçan hotel - ANBAAN VİDEO
-
Azərbaycanda yeni növ radarlar quraşdırılır - FOTO
-
DTX kollektivi Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdi - FOTOLAR
-
“Gəlir gəlsin, gəlmir, heç lazım da deyil” - Prezidentdən xəbərdarlıq
-
Bakıda güclü külək əsəcək, yağış yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Ölkəmizdə quş ətinin qiyməti arta bilər? - VİDEO
-
“Delimitasiya və demarkasiya Azərbaycanın şərtləri əsasında həyata keçirilir“ - Dövlət başçısı
-
Almatıda Azərbaycan və Ermənistan XİN rəhbərləri arasında danışıqlar başa çatıb - FOTO
-
Prezident və birinci xanım Şuşaya köçmüş ilk sakinlərlə görüşüb - FOTOLAR
-
MSK sədrindən növbəti seçki açıqlaması – “Bu tarixdən arxaya çəkilə bilməz”
-
Naxçıvanda 2 tələbə göldə boğularaq ölüb - FOTOLAR
-
Azərbaycanın ən böyük neft yatağında hasilat 2,1 dəfə azaldı – 13 ilin statistikası
-
Sabiq rektora ağır cəza verildi - Prorektoru qətlə yetirənlərə hökm oxundu + FOTO
-
Pensiya və maaşlarda artım olacaq? - AÇIQLAMA
-
Azərbaycan Ordusunda andiçmə mərasimləri keçirilib - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
Müğənni Ziba Osmanlı qəza törətdi - 16 yaşlı qız yaralandı
-
Bəzi rayonlara dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
Prezident Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa avtomobil yolunda görülən işlərlə tanış olub - FOTOLAR
-
İlham Əliyev Köndələnçay su anbarları kompleksinin açılışında iştirak edib - FOTOLAR
-
Ağdamda lüks mənzillər satışa çıxarıldı - QİYMƏTLƏR
-
Prezident və xanımı Şuşada Mamayı məscidinin açılışında iştirak ediblər
-
“Milli Məclisin yeni tərkibində ciddi dəyişiklik olacaq“ - Qulamhüseyn Əlibəyli
-
Şuşada Şirin su hamamının bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Prezident Füzulidə açılışlarda iştirak edib – FOTOLAR
-
Ceyhun Bayramov və Ararat Mirzoyan görüşü başlayıb - Almatıda
-
“Türkiyənin yeni konstitusiyaya ehtiyacı var“ - Ərdoğan
-
“Ailə sirlərini açıqlayan məlumatlar yayılıb” - Rəsmi xəbərdarlıq
-
“Bakı Metropoliteni” 2,7 manatdan 45 min litr süd alır – Marketlərdə 2,4 manata satılır
-
Ukrayna torpağın altında zavodlar şəbəkəsi yaradıb - “El Mundo”
-
Azərbaycanlı İŞİD-çi qohumlara hökm oxundu - Ağır cəza
-
Meteohəssas insanların nəzərinə: İki gün maqnit qasırğası olacaq
-
Üç ayda 138 milyard dollarlıq çip satılıb: Kim daha çox alıb?
-
Veteran pulları ilə bağlı təklif: 160 manat olsun!
-
Həkim olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
“TikTok“ Türkiyədə bu səbəbdən bloklana bilər - Yayman hədələdi
-
Qusar meşələrində tikinti: Nazirlik inkar etdi, ekofəallar faktlar göndərdilər...
-
Azərbaycanda güclü zəlzələ olacaq? - Rəsmi cavab
-
Musa Qurbanlının qiyməti açıqlandı -10 milyon?
-
“HƏMAS-ın 24 batalyonundan 20-sini məhv etmişik” - Netanyahu
-
Bakıda bu tarixdə ən güclü geomaqnit qasırğası olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Prezident və birinci xanım Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdi - FOTOLAR
-
“Laçın, Füzuli, Zəngilan, Ağdərəyə 1 727 keçmiş məcburi köçkün ailəsi qayıdıb” - PA rəhbəri
-
Bələdiyyə sənədi olan torpaqlara çıxarış necə ala bilərik? - VİDEO
-
Xətai və Binəqədi rayonlarında qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Prezident Heydər Əliyevin anadan olmasının ildönümü ilə bağlı paylaşım etdi - FOTO
-
Trampın 18 yaşlı oğlu siyasi karyeraya başlayır - FOTO
-
ƏDV qəbzləri ölüm saçır: Mütəxəssisdən xəbərdarlıq (VİDEO)
-
Bakının bu ərazisində evlər plana düşdü: Kompensasiya nə qədər olacaq?
-
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümüdür
-
“50-55 yaşı var efirə çıxıb ərə getməkdən danışır“ - VİDEO
-
Messinin ilk müqavilə vərəqi hərraca çıxarıldı - İnanılmaz məbləğ
-
Həzi Aslanovun müəmmalı həyatı: Fəhləlikdən “general” rütbəsinə necə ucaldı? - VİDEO
-
Piştaxtadakı toyuqlar niyə fərqli qiymətə satılır? - VİDEO
-
Xətai rayonunda evlər plana düşdü: Sakinlər etiraz edirlər - VİDEO
-
“Keşlə” bazarının satıcıları: “20 ildir burada çalışırıq, bizə xəbərdarlıq olunmayıb” - VİDEO
-
Bu universitet 137 vəzifəyə işçi axtarır - SİYAHI
-
Spirtli içki qəbul edib evini yandırdı - FOTO
-
Azərbaycan-Bolqarıstan münasibətləri davamlı olaraq genişlənəcək və inkişaf edəcəkdir
-
Hansı dövrdə mənzil qiymətləri daha çox bahalaşır? - AÇIQLAMA
-
İki övladını küçəyə atan ananın üçüncü övladı da əlindən alındı - AÇIQLAMA
-
Bakıda dörd dostun faciə ilə bitən əyləncəsi: Qaranlıqda gizlənən MƏQAMLAR (VİDEO)
-
8 Noyabr prospektində nə baş verir? - Təmir işləri təhlükəli vəziyyət yaratdı + VİDEO
-
Azərbaycanlı müğənni kamerunlu bəylə evlənib - VİDEO
-
Səkiləri zəbt edən pilləkənlər: Məsələ həllini necə tapacaq? - VİDEO
-
Kirayə evlərlə bağlı vacib məlumat - Ev sahibləri... (VİDEO)
-
“Tezliklə ABŞ-da amerikalı qalmayacaq“ - İlon Mask
-
İki ölkə arasında əməkdaşlıq əlaqələri bütün sahələr üzrə yüksəlir
-
Azərbaycana gələn turistlər daha çox nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Sənədsiz evi olanlara şad xəbər - Bu tarixdən “kupça“ veriləcək
-
Ənənəvi, yoxsa elektron siqaretlər daha çox zərərlidir? - Professordan AÇIQLAMA
-
Baqratı İrəvana çəkən səbəblər - TƏHLİL
-
Ərdoğan Rusiya və Ukraynaya ÇAĞIRIŞ ETDİ
-
Azərbaycan hərbçilərinin Türkiyədəki təlimindən görüntülər - VİDEO
-
Xocalıda insana məxsus sümük fraqmentləri aşkar edildi - VİDEO
-
Moskvada Qələbə Paradı keçirildi – Fotolar
-
“Abzas Media” işi çərçivəsində saxlanılan üç nəfər barədə QƏRAR VERİLDİ
-
Keşlə bazarı sökülür? - Rəsmi açıqlama
-
“NATO Ukraynaya qoşun yeritmək fikrində deyil“ - Stoltenberq
-
Serbiyada Çin liderini təmtəraqla qarşıladılar - Brüssel narahatdır
-
Azərbaycan və Bolqarıstan iki dost və strateji tərəfdaşdır
-
“Qəbələ”nin yeniyetmə futbolçuları Gəncədə döyüldülər: Saxlanılanlar var
-
Buzovna sakinləri zibil konteynerlərindən təngə gəliblər - VİDEO
-
“Rusiya sərhədçiləri Ermənistan-Türkiyə və Ermənistan-İran sərhədində qalacaqlar” - Peskov
-
Anar Kərimovun qaynının şirkətindən nazirliyə transfer - Sahil Babayev müşavir təyin etdi (FOTO)
-
Naxçıvanda qaya uçqunu olub - FOTOLAR
-
Sabah Bakıda bəzi küçələr bağlı olacaq - SİYAHI
-
Lənkəranda əməliyyat keçirilib - 22 kiloqram narkotik aşkar olunub
-
KOBİA Türkiyənin DEİK təşkilatı, eləcə də SESRİC ilə sənədlər imzalayıb - FOTOLAR
-
Yasamalda icra hakimiyyətinin razılığı ilə zirzəmini mənzil etdilər - VİDEO
-
Azərbaycan və Bolqarıstanı dostluq, tərəfdaşlıq və qarşılıqlı hörmət birləşdirir
-
Ölkədə neft hasilatı 6% azalıb – SOCAR
-
“ABŞ İraqın nüvə silahına malik olduğuna inanmaqla səhv edib” - Bayden
-
Bu şəxsin yerini deyən adama 2000 manat mükafat veriləcək - VİDEO
-
DİN-də Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümünə həsr olunan tədbir keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Məşhur həkim Mircəlal Kazıminin adı cinayət dosyesində - Bakıda talassemiyalı uşaqların valideynlərinə 1 milyon “atıb“lar
-
Nazirlik Əli Həsənova bağlı şirkətlə 115 min manatlıq müqavilə imzaladı – Müəmmalı tender
-
Bu dondurmalar zəhərləyir - Necə ayırd etmək olar?
-
Fiziki məhdudiyyətli şəxsə əlillik təyin edilmir - VİDEO
-
Bir qrup incəsənət xadiminə Prezident mükafatı verildi - SƏRƏNCAM
-
Deputat oğlunun Londondakı şirkəti aktivlərini artırıb - 6 milyona çatıb
-
İranda qadın alveri və intim xidmətlər barədə şok faktlar - VİDEO
-
Aliment problemindən çıxış yolu - fond niyə yaradılmır?
-
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Həzi Aslanovun məzarını ziyarət ediblər - FOTOLAR
TOP 10
ARXİV