|
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
Pakistan-İran gərginliyi müharibə səviyyəsinə keçə bilər? - TƏHLİL
Tarix 28.01.24, 12:00 |
|
Pakistana hücum İranın daha təhlükəli vəziyyətlərlə üzləşməsinə səbəb oldu. Nüvə silahına malik 230 milyonluq Pakistanın cavab zərbələri İslamabadın Tehranın müdaxilələrinə səbirli davranmayacağını göstərdi.
Ötən həftə Yaxın Şərq növbəti müharibə təhlükəsini yaşadı. Yenə də katalizator rolunda İran çıxış etdi. Tehran rejimi terrora qarşı mübarizə adı altında İraq, Suriya, hətta Pakistan ərazisini bombalamaqla dünyaya şok yaşatdı. Ümid etdi ki, hücumları cavabsız qalacaq, maksimum etiraz bəyanatlarıyla üzləşəcək. Düzdür, İraq və Suriya ilə bağlı gözləntilər özünü doğrultdu, amma Pakistan hücumları cavabsız qoymadı.
Uzun illərdir İraqda sabitliyin olmaması, mərkəzi hakimiyyətin zəifliyi, bu ölkədə çox sayda İrana bağlı qüvvələrin mövcudluğu Tehranın bu ölkəyə dəfələrlə hərbi müdaxiləsinə imkan verib. Suriyadan isə danışmağa dəyməz. Ancaq Pakistana hücum İranın daha təhlükəli durumla üzləşməsinə səbəb oldu. Nüvə silahına malik 230 milyonluq Pakistanın 24 saat ərzində İrana cavab zərbələri, ordusunu döyüş hazırlığı vəziyyətinə gətirməsi İslamabadın Tehranın müdaxilələrinə səbirli davranmayacağını göstərdi.
“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.
Gərginliyin əsas səbəbi
Bir faktı da qeyd edək ki, məsələ üzdə İran-Pakistan gərginliyi kimi görünsə də, əslində, hər iki ölkə pərdəarxasında bəluclara qarşı antiterror əməliyyatı keçirir. Bunu XİN başçılarının bəyanatları da təsdiq edir. Pakistan Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında qeyd olunur ki, “Pakistan İran İslam Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyünə hörmət edir”. Bənzər açıqlamanı İran tərəfi də verib. Bəlucların müstəqillik arzusu hər iki ölkə üçün uzun illərdir başağrısına çevrilib. Buna görə də tərəflər ayrı-ayrılıqda bir-birinin ərazisində əməliyyatlar keçirərək, əslində, bir-birinə fayda da verir.
Toqquşmadan sonrakı yaxınlaşma təəccüblü deyil
Bütün bunların fonunda toqquşmadan sonrakı yaxınlaşmaya təəccüblənməyə ehtiyac yoxdur: İran Pakistanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkə olub. İki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 1947-ci ildən mövcuddur. Hər iki ölkə ABŞ-nin də daxil olduğu SENTO hərbi ittifaqının üzvü olublar. 1971-ci ildə Hindistan-Pakistan müharibəsi zamanı Kəraçinin hava hücumundan müdafiəsi İran Hərbi Hava Qüvvələrinə həvalə edilmişdi ki, bu da gizli razılaşmada qeyd olunurdu. İran Pakistanın “Taliban”a və bəzi digər qruplara dəstəyindən narazı olsa da, onların münasibətlərini Hindistan və Pakistan arasında hökm sürən gərginliklə müqayisə etmək olmaz. Digər səbəb isə hər iki ölkənin xalqlarının bir-birilərini dəstəkləmələridir.
1979-cu il İran inqilabından sonra da iki ölkə arasında əlaqələr inkişaf edib. İran-İraq müharibəsi zamanı Pakistan birinciyə hərbi yardım göstərib. 2013-cü ildə “BBC World Service Poll” keçirdiyi rəy sorğusunun nəticələrinə əsasən, pakistanlı respondentlərin 76 faizi İrana xoş münasibət göstərib. İki ölkə arasında ticarət əlaqələri də artan xətt üzrə inkişaf edir. 2022-2023-cü illərdə İranla Pakistan arasında ticarət dövriyyəsi 2 milyard 330 milyon dollar təşkil edib. Bu da əvvəlki dövrlə müqayisədə 30 faiz çoxdur. İran Pakistandan da keçən təbii qaz kəməri çəkməyi planlaşdırır. Bununla belə, tərəflər arasında maraqların toqquşduğu məqamlar da az deyil. Təxminən bir il əvvəl İran Pakistanı təbii qaz kəməri tikintisini ləngitməkdə ittiham edərək bu ölkəyə qarşı 18 milyard dollarlıq iddia qaldıracağı ilə hədələmişdi.
Əsas sərmayəçi Çindir
İranın bombaladığı Bəlucistan regionu 1783-1958-ci illərdə indiki Omanın ərazisi sayılıb, 1958-ci ildən Pakistanın nəzarəti altındadır. Onu da bildirək ki, hazırda Bəlucistanın nəqliyyat infrastrukturunun əsas sərmayəçisi Çindir. Pekin Qvadarda dərin dəniz limanının tikintisi üçün Pakistana 200 milyon dollar ayırıb. Pakistan hökuməti isə Makran sahilindəki bu yeni limanı Kəraçi ilə yeni magistral yollarla birləşdirməyi planlaşdırır. Rəsmi Pekin İran və Pakistanla münasibətlərinə əsaslanaraq tərəflər arasında vasitəçiliyini təklif edib. Digər ehtimala görə, Bəlucistan əyalətindən İran və ya Türkmənistandan strateji qaz kəmərləri çəkilərsə, bu bölgə Pakistan üçün problem yarada bilər. Təhlilçilərin fikrincə, Hindistan və Pakistan bazarlarına tədarük olunan qazla bağlı maliyyə mübarizəsi bəlucların beynəlxalq silahlı qruplaşmalarla birləşməsi ilə nəticələnə bilər. Belə vəziyyət isə regionu yeni münaqişə ocağına çevirər.
Sistan və Bəlucistan gərginliyin əsas qaynar nöqtəsi kimi
Qeyd etdiyimiz kimi, İran tək Pakistana deyil, İraq və Suriyadakı hədəflərə də hücum edib. İraq və Suriyaya hücumlarda İŞİD və İsrail qüvvələrini vurduğu bildirilib. Hücumlar bu ayın əvvəlində Kirman şəhərində 84 nəfərin ölümünə səbəb olan bombalı hücuma cavab olaraq reallaşdırılıb. Pakistana edilən hücum isə “Ceyş-ül-Ədl” qruplaşmasını zərərsizləşdirmək adı altında həyata keçirib. Adıçəkilən qruplaşma 10 ildən çoxdur ki, İranın cənub-şərq hissəsinə hücumlar təşkil edir. Sonuncu dəfə 2023-cü ilin dekabr ayında Sistan və Bəlucistanda 11 iranlı polisin ölümünə səbəb olan hücumun təşkilatçısı da həmin qruplaşma olub. Ümumiyyətlə, iki ölkə arasında bu tip gərginliklər vaxtaşırı baş verir. Etnik bəlucların yaşadığı Sistan və Bəlucistan gərginliyin əsas qaynar nöqtəsi hesab edilir. Tərəflər əvvəllər də bənzər problemlərdən dolayı qarşı-qarşıya gəlsə də, regionda genişmiqyaslı müharibə baş verməyib.
Xəbərin oxunma sayı : 481
Analiz
Xəbərlər
-
Pensiya və maaşlarda artım olacaq? - AÇIQLAMA
-
“Bakı Metropoliteni” 2,7 manatdan 45 min litr süd alır – Marketlərdə 2,4 manata satılır
-
Ukrayna torpağın altında zavodlar şəbəkəsi yaradıb - “El Mundo”
-
Azərbaycanlı İŞİD-çi qohumlara hökm oxundu - Ağır cəza
-
Meteohəssas insanların nəzərinə: İki gün maqnit qasırğası olacaq
-
Üç ayda 138 milyard dollarlıq çip satılıb: Kim daha çox alıb?
-
Veteran pulları ilə bağlı təklif: 160 manat olsun!
-
Həkim olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
“TikTok“ Türkiyədə bu səbəbdən bloklana bilər - Yayman hədələdi
-
Qusar meşələrində tikinti: Nazirlik inkar etdi, ekofəallar faktlar göndərdilər...
-
Azərbaycanda güclü zəlzələ olacaq? - Rəsmi cavab
-
Musa Qurbanlının qiyməti açıqlandı -10 milyon?
-
“HƏMAS-ın 24 batalyonundan 20-sini məhv etmişik” - Netanyahu
-
Bakıda bu tarixdə ən güclü geomaqnit qasırğası olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Prezident və birinci xanım Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdi - FOTOLAR
-
“Laçın, Füzuli, Zəngilan, Ağdərəyə 1 727 keçmiş məcburi köçkün ailəsi qayıdıb” - PA rəhbəri
-
Bələdiyyə sənədi olan torpaqlara çıxarış necə ala bilərik? - VİDEO
-
Xətai və Binəqədi rayonlarında qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Prezident Heydər Əliyevin anadan olmasının ildönümü ilə bağlı paylaşım etdi - FOTO
-
Trampın 18 yaşlı oğlu siyasi karyeraya başlayır - FOTO
-
ƏDV qəbzləri ölüm saçır: Mütəxəssisdən xəbərdarlıq (VİDEO)
-
Bakının bu ərazisində evlər plana düşdü: Kompensasiya nə qədər olacaq?
-
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümüdür
-
“50-55 yaşı var efirə çıxıb ərə getməkdən danışır“ - VİDEO
-
Messinin ilk müqavilə vərəqi hərraca çıxarıldı - İnanılmaz məbləğ
-
Həzi Aslanovun müəmmalı həyatı: Fəhləlikdən “general” rütbəsinə necə ucaldı? - VİDEO
-
Piştaxtadakı toyuqlar niyə fərqli qiymətə satılır? - VİDEO
-
Xətai rayonunda evlər plana düşdü: Sakinlər etiraz edirlər - VİDEO
-
“Keşlə” bazarının satıcıları: “20 ildir burada çalışırıq, bizə xəbərdarlıq olunmayıb” - VİDEO
-
Bu universitet 137 vəzifəyə işçi axtarır - SİYAHI
-
Spirtli içki qəbul edib evini yandırdı - FOTO
-
Azərbaycan-Bolqarıstan münasibətləri davamlı olaraq genişlənəcək və inkişaf edəcəkdir
-
Hansı dövrdə mənzil qiymətləri daha çox bahalaşır? - AÇIQLAMA
-
İki övladını küçəyə atan ananın üçüncü övladı da əlindən alındı - AÇIQLAMA
-
Bakıda dörd dostun faciə ilə bitən əyləncəsi: Qaranlıqda gizlənən MƏQAMLAR (VİDEO)
-
8 Noyabr prospektində nə baş verir? - Təmir işləri təhlükəli vəziyyət yaratdı + VİDEO
-
Azərbaycanlı müğənni kamerunlu bəylə evlənib - VİDEO
-
Səkiləri zəbt edən pilləkənlər: Məsələ həllini necə tapacaq? - VİDEO
-
Kirayə evlərlə bağlı vacib məlumat - Ev sahibləri... (VİDEO)
-
“Tezliklə ABŞ-da amerikalı qalmayacaq“ - İlon Mask
-
İki ölkə arasında əməkdaşlıq əlaqələri bütün sahələr üzrə yüksəlir
-
Azərbaycana gələn turistlər daha çox nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Sənədsiz evi olanlara şad xəbər - Bu tarixdən “kupça“ veriləcək
-
Ənənəvi, yoxsa elektron siqaretlər daha çox zərərlidir? - Professordan AÇIQLAMA
-
Baqratı İrəvana çəkən səbəblər - TƏHLİL
-
Ərdoğan Rusiya və Ukraynaya ÇAĞIRIŞ ETDİ
-
Azərbaycan hərbçilərinin Türkiyədəki təlimindən görüntülər - VİDEO
-
Xocalıda insana məxsus sümük fraqmentləri aşkar edildi - VİDEO
-
Moskvada Qələbə Paradı keçirildi – Fotolar
-
“Abzas Media” işi çərçivəsində saxlanılan üç nəfər barədə QƏRAR VERİLDİ
-
Keşlə bazarı sökülür? - Rəsmi açıqlama
-
“NATO Ukraynaya qoşun yeritmək fikrində deyil“ - Stoltenberq
-
Serbiyada Çin liderini təmtəraqla qarşıladılar - Brüssel narahatdır
-
Azərbaycan və Bolqarıstan iki dost və strateji tərəfdaşdır
-
“Qəbələ”nin yeniyetmə futbolçuları Gəncədə döyüldülər: Saxlanılanlar var
-
Buzovna sakinləri zibil konteynerlərindən təngə gəliblər - VİDEO
-
“Rusiya sərhədçiləri Ermənistan-Türkiyə və Ermənistan-İran sərhədində qalacaqlar” - Peskov
-
Anar Kərimovun qaynının şirkətindən nazirliyə transfer - Sahil Babayev müşavir təyin etdi (FOTO)
-
Naxçıvanda qaya uçqunu olub - FOTOLAR
-
Sabah Bakıda bəzi küçələr bağlı olacaq - SİYAHI
-
Lənkəranda əməliyyat keçirilib - 22 kiloqram narkotik aşkar olunub
-
KOBİA Türkiyənin DEİK təşkilatı, eləcə də SESRİC ilə sənədlər imzalayıb - FOTOLAR
-
Yasamalda icra hakimiyyətinin razılığı ilə zirzəmini mənzil etdilər - VİDEO
-
Azərbaycan və Bolqarıstanı dostluq, tərəfdaşlıq və qarşılıqlı hörmət birləşdirir
-
Ölkədə neft hasilatı 6% azalıb – SOCAR
-
“ABŞ İraqın nüvə silahına malik olduğuna inanmaqla səhv edib” - Bayden
-
Bu şəxsin yerini deyən adama 2000 manat mükafat veriləcək - VİDEO
-
DİN-də Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümünə həsr olunan tədbir keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Məşhur həkim Mircəlal Kazıminin adı cinayət dosyesində - Bakıda talassemiyalı uşaqların valideynlərinə 1 milyon “atıb“lar
-
Nazirlik Əli Həsənova bağlı şirkətlə 115 min manatlıq müqavilə imzaladı – Müəmmalı tender
-
Bu dondurmalar zəhərləyir - Necə ayırd etmək olar?
-
Fiziki məhdudiyyətli şəxsə əlillik təyin edilmir - VİDEO
-
Bir qrup incəsənət xadiminə Prezident mükafatı verildi - SƏRƏNCAM
-
Deputat oğlunun Londondakı şirkəti aktivlərini artırıb - 6 milyona çatıb
-
İranda qadın alveri və intim xidmətlər barədə şok faktlar - VİDEO
-
Aliment problemindən çıxış yolu - fond niyə yaradılmır?
-
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Həzi Aslanovun məzarını ziyarət ediblər - FOTOLAR
-
Saxta içkilər öldürür - qanundakı boşluq və...
-
Dönərxanalarla bağlı genişmiqyaslı tədbirlərə başlanıldı - VİDEO
-
Vətəndaşlar “xaricdə təhsil” adı ilə aldadılır? - VİDEO
-
Duzlu qida sevənlərə xəbərdarlıq: Dəhşətli xəstəliyə səbəb olur
-
Mehriban Əliyeva Qələbə Günü münasibətilə paylaşım etdi - FOTO
-
Sərhədyanı bölgələrindən Rusiya sərhədçiləri çıxarılır - Paşinyan və Putin arasında razılıq əldə olunub
-
Bayden İsrailə xəbərdarlıq edib: Qoşunlar Rəfaha daxil olarsa, silah tədarükü dayandırılacaq
-
“Azərbaycanla arası pis olan ana müxalifət partiyası ola bilməz“ - Özgür Özəl
-
Faşizm üzərində qələbədən 79 il ötür
-
“Eşq çox gözəl hiss, böyük həyəcandır“ - Hadise
-
Dünyanın ən bahalı futbol klubları açıqlandı - Siyahı
-
Rusiyanın dondurulmuş aktivləri ilə bağlı qərar: Kiyevə milyardlarla avroluq silah alınacaq
-
Gürcüstanda güclü yağışlar ağır fəsadlarla nəticələndi: Kəndlər su altında qaldı - FOTO
-
Hikmət Hacıyev BMT Baş katibinin köməkçisi ilə görüşüb - FOTO
-
Bakı və İrəvan 5 ay ərzində sülh sazişi imzalaya biləcəkmi? - DETALLAR
-
Şəkərli diabet xəstələri üçün qidalar çox bahadır - VİDEO
-
“Ukrayna NATO silahları ilə belə Rusiyaya qalib gəlməyəcək” - Siyarto
-
Bakıda hoteldə zəhərlənən dostlarla bağlı FAKTLAR: Qonaqlıq yüksək vəzifəyə təyinat üçün təşkil edilib
-
Müəllim olmaq istəyənlərin nəzərinə: Sənəd qəbulu başlayır
-
“Sədərək”in sahibinin oğlunun evindən külli miqdarda oğurluq edildi - MƏHKƏMƏ
-
Bakıda dəyəri 20 min manatdan yuxarı ev alanda gəlirin mənbəyi soruşulur? - VİDEO
-
“Azərbaycana dəstək hər sahədə davam edəcək” - Ərdoğan
-
2024-cü ildə ən çox satılan smartfon hansıdır? - SİYAHI
-
DYP-dən sürücülərə xəbərdarlıq: 400 manat cərimə oluna bilərsiz
-
Slovakiya-Azərbaycan əlaqələrində yeni səhifə açılır
-
Telman İsmayılovun adı onun ölümündə hallanır - YENİ FAKTLAR
-
Bakıda narkotik satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO/VİDEO
-
Su basan ərazidə qalan azyaşlılar xilas edildi - VİDEO
-
Nərimanovdakı bazarda bəzi məhsulların satışına məhdudiyyət qoyuldu - FOTOLAR
-
Bolqarıstan Prezidenti Rumen Radevin Azərbaycana rəsmi səfəri başa çatıb
-
“Azərterminalkompleks“ işçilərin hüquqlarını pozur? - Quruma buna görə cərimə yazılıb
-
Dünyanın ən varlı insanları hansı şəhərlərdə yaşayırlar? - REYTİNQ
-
Sakinlərin məşğulluqla bağlı müraciətlərinin artmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
Heydər Əliyevə Ağdam Cümə məscidinin daş parçasını hədiyyə edəndə gözləri yaşardı - VİDEO
-
271 saylı məktəbin müəllimi: “Uşaqlar məkəbə gəlmir, direktora pul verir“
-
Özünü ölü göstərən Rafət belə deşifrə olunubmuş - TƏFƏRRÜAT
-
Prezident İlham Əliyev və Prezident Rumen Radev mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Türkiyə arasında bir sıra sənədlər imzalanıb - SİYAHI + FOTO
-
Leysan olacaq, dolu düşəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Masazırda saxta spirtli içkilər hazırlayan dəstə üzvləri saxlanılıb - VİDEO+FOTOLAR
-
Dollar neçəyə olacaq? – 2 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
Slovakiya Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qəti şəkildə dəstəkləyən ölkədir
-
“Ukraynaya əsgər göndərməyə hazırıq“ - Baş nazir
TOP 10
ARXİV