|
Şirkət rəhbəri 20 məmurla əlbir olub pulları mənimsədi - Korrupsiyaya bulaşmış rəsmilər kimlərdir? + ADLAR
Deputatın istirahət mərkəzi əl dəyişir... - Təhvil-təslim işlərinə hazırlıq gedir
Azərbaycan Ermənistanın silahlanmasına necə reaksiya verməlidir? - ARAŞDIRMA
Qlobal qarşıdurma kəskinləşir - Azərbaycan nə etməlidir?
ABŞ ordusunun əsgərləri Zəngəzura yerləşir - Nə baş verir? + VİDEO
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
Ankara uyğurlara diqqəti artırıb – Çin türk kəndlərinin adlarını dəyişdirir
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
Milli Məclis buraxıldı, növbədənkənar seçkilər təyin olundu- SƏRƏNCAM
Müdafiə Nazirliyindən yeni müharibə xəbərdarlığı - “Məsuliyyəti Ermənistan rəhbərliyi və Makron diktaturası daşıyacaq“
Çin NATO pilotlarını “oğurlayır” – Pekin Tayvana qarşı müharibəyə hazırlaşır
“Bu halda sülh sazişinin bağlanması mümkün deyil“ - Prezident nöqtəni qoydu
Mərkəzi Bank 5 ayda 3 milyard dollar satıb – Devalvasiya ola bilərmi?
“Azestetik”in azərbaycanlıları öldürən cihazları: çip də yerləşdiriblər - ŞOK FAKTLAR
İki Şeyxülislam bir fotoda – 45 il əvvəl çəkilmiş nadir şəkil
Tarix 29.05.24, 18:06 |
|
Azərbaycanın dini rəhbər statusunu daşımış Şeyxulislamlar hər biri yaşadığı dövrün bütün çətinliklərinə baxmayaraq, xalqın özünü tanıması və milli yaddaşının itməməsi üçün zəhmət sərf etmiş hörmətli şəxsiyyətlərdir.
Bu 200 ildə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə 12 Şeyxülislam rəhbərlik edib. Onlardan 5-i SSRİ zamanında bu postu tutub.
Azpost.info “FOTOXRONİKA” layihəsində bu maraqlı fotonu təqdim edir.
Şəkildə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinə 1978-80-ci illərdə rəhbərlik etmiş Şeyxülislam Mirqəzənfər İbrahimov və o vaxt onun müavini işləyən, Təzəpir məscinin axundu Allahşükür Paşazadə əks olunub.
Qafqaz müsəlmanlarının XI Şeyxülislamı olan Mirqəzənfər İbrahimov ali dini təhsil almayan yeganə şeyxülislamdır.
Şeyxülislam Mirqəzənfər İbrahimovun çox maraqlı həyat yolu olub.
Mirqəzənfər İbrahimov 1909-cu ildə anadan olub. Gəncliyində daha çox dünyəvi elmlərə meyli ilə seçilən M.İbrahimov gənc yaşlarında bir müddət daxili işlər orqanlarında çalışıb. Daha sonra dünyəvi işlərdən uzaqlaşaraq, dini həyat tərzini seçib. Səkkizinci Şeyxülislam Əliağa Süleymanzadənin qəbuluna gələn M.İbrahimov onun yoxlamasından və imtahanlarından uğurla çıxaraq, bir müddət Quba məscidində axundluq edib. Sonralar isə Gəncə məscidinə axund göndərilib.
Axund Mirqəzənfər İbrahimov daha sonra Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədr müavini vəzifəsində çalışıb. Şeyxülislam Əliağa Süleymanzadənin vəfatından sonra 1976-ci ildə Zaqafqaziya müsəlmanlarının 2 il sədri olmayıb.
Yalnız 2 ildən sonra -1978-ildə çağırılmış Zaqafqaziya müsəlmanlarının 7-ci qurultayında Göyçay məscidinin axundu olan Mirqəzənfər İbrahimov Zaqafqaziya Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin yeni sədri – Şeyxülislam seçilim, Allahşükür Paşazadə isə sədr müavini təyin edilib.
Mirqəzənfər İbrahimov marksizim-leninizm nəzəriyyəsinin İslamın mövqeyinə tamamilə uyğun gəldiyini iddia edir, SSRİ dövlətinin milli məsələ haqqında siyasətini İslam dininin “İslam təlimi qarşısında vahid olan beynəlxalq islamiyyət vardır, İslam bayrağı altında bütün millətlərin birliyi və qardaşlığı mövcuddur” prinsipi ilə eyniləşdirirdi.
Onun düşüncələrinə görə, yalnız İslam dini insanlar arasında milli mənsubiyyəti saxlamaqla milli firqələri inkar edir və bu xüsusda milli ədavətə son qoyur.
Şeyxülislam Axund Mirqəzənfər İbrahimov 1980-ci ildə vəfat edib və Bakı şəhərində dəfn edilib.
Həmin il Allahşükür Paşazadə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri seçilərək, Şeyxülislam rütbəsi alıb. 1980-ci ilə qədər qapalı və ictimai həyatdan uzaq olan Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi Allahşükür Paşazadənin şeyxülislam seçilməsi ilə özünün aktiv dövrünə qədəm qoyub.
1982-ci ildə aparılmış rəsmi qeydiyyata əsasən, ölkədə cəmi 123 molla olub. Onlardan yalnız 16 nəfərinin dini təhsili vari idi. 1985-ci ildə Azərbaycanda qeydiyyatdan keçmiş cəmi 18 məscid və 53 dini icma fəaliyyət göstərirdi. Buxaradakı “Mir Ərəb” mədrəsəsinin və Daşkənd İslam Universitetinin məzunları olan bu ruhanilərin hamısı Qafqaz Müsəlmanlar İdarəsində və Bakı şəhərinin məscidlərində işləyirdilər.
Allahşükür Paşazadə SSRİ zamanında Daşkənd İslam İnstitutunda ali təhsil almış azsaylı azərbaycanlı savadlı dindar kəsiminin ilk pionerlərindən olub. Ateist sovet rejimi üçün savadlı din xadimi arzuolunan sayılmırdı.
QMİ sədri həmçinin elmi dərəcəsi olan ilk Şeyxülislamdır.
Tarix elmləri doktoru Allahşükür Paşazadənin 1990-cı ildə yazdığı, elmi redaktoru akademik Ziya Bünyadovun olduğu “Qafqazda İslam” əsəri Azərbaycan elmi tarixində öz layiqli yerini tutur. Sanballı elmi fikirlərlə ehtiva olunmuş bu kitab şərqşünas – tarixçilərin, dinşünasların elmi mənbə kimi istinad etdikləri dəyərli əsərdir. Bu əsər onun elmi fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. 1991-ci ildə nəşr olunmuş kitab fundamental nəşrlərdən sayılır. Burada elmi mübahisə mövqeyindən maraqlı nəzəri mülahizələr təqdim olunur.
Bu elmi araşdırmada islamın Qafqazda yayılma tarixi, onun bu arealda yaşayan xalqlara təsiri araşdırılıb.
Kitab həmin dövrə qədər Azərbaycanda islam və onun tarixinə dair sovet ideoloji platformasından kənar yazılan ilk araşdırmadır. Allahşükür Paşazadə 1991-ci ildə bu elmi əsərini Azərbaycanın görkəmli alimi, akademik Azad Mirzəcanzadənin rəhbərlik etdiyi Ali Attestasiya Komitəsində uğurla müdafiə edərək professor elmi dərəcini alıb.
Xalqın özünün yetişdirdiyi din xadimləri cəmiyyətdə birliyi təmin etməkdə xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Özünün belə “sələfələr və xələfələr” zəncirinə malik olan Azərbaycan xalqının öz milli dini liderlərinə istinadı ölkəmiz üçün vacib məqamlardandır.
Xəbərin oxunma sayı : 1039
Maraqlı
Xəbərlər
-
Smartfon sönür və pullar oğurlanır: Birbaşa müdaxilə barədə XƏBƏRDARLIQ
-
345 manat maaş, 280 manat pensiya ilə yaşamaq... - Deputat
-
Azərbaycanın da iştirak etdiyi “Eternity 2024” komanda-qərargah təlimi başa çatıb - VİDEO
-
“Vicdanı olan şəxs Livanda baş verənləri qəbul edə bilməz” – Ərdoğan
-
Memarlıq və abadlıq arasında ziddiyyət: Bakıda fasad rəngləmələri səkiləri MƏHV EDİR
-
“Qarabağ“ın futbolçusu Avropada ən yaxşıdır - UEFA AÇIQLADI
-
“Hizbullah” liderini öldürmək əmri ABŞ-dən verilib“- Pezeşkian
-
Azərbaycanda əhali çörəkdən imtina edir: Görün tərkibinə nə qatırlar
-
DİN piramida şəbəkəsini ifşa etdi - VİDEO
-
Sərhədi pozmağa cəhd göstərən 22 nəfər saxlanıldı - Fotolar
-
İranın “Qüds” qüvvələrinin komandanı öldürüldü - Qasım Süleymaninin xələfi idi...
-
Azərbaycanda torpaqların bir kateqoriyadan digərinə keçirilməsi qaydaları təsdiqlənib
-
Keçmiş icra başçısı Kürün 8 qolunu qurudub? - Əbülfəz Ağayevə ittiham
-
Start qiyməti 100 min manata yaxın olan telefon nömrələri - SİYAHI
-
Vüqar Qurbanov departament rəhbərini işdən çıxardı - Yeni təyinat
-
Rüstəm Xəlilovun fəaliyyəti araşdırıla bilər - Abadlıq və yol təmiri işlərində yeyinti...
-
“COP29 iqlim fəaliyyəti üçün yeni maliyyə mexanizmləri formalaşdırır“ - Vüqar Bayramov
-
Xüsusi təyinatlılar təlim vaxtı gecə şəraitində düşmən obyektinə qəfil basqın ediblər - VİDEO
-
Sağlamlıq turizminin inkişafında Naftalan neftinin rolu artırılacaq - SƏRƏNCAM
-
Tozlu hava nə qədər davam edəcək? – AÇIQLAMA
-
Nəsrullahın şəhadət ehtimalı yüksəkdir - SEPAH
-
Antikorrupsiya həbsləri Ağsudan Bərdəyə çatır - İsayevlə yeganə müavini panikada…
-
Sumqayıtda “Baharlı” restoran yandı - VİDEO
-
Bəzi televizorlar ekran görüntülərini çəkir və istehsalçılara göndərir - Xəbərdarlıq
-
“Hizbullah” lideri öldürüldü – İsrail ordusu təsdiqlədi
-
DİN əməliyyatlar keçirdi - 22 kiloqram narkotik aşkarlandı
-
Binə qəsəbəsinin sakinləri su problemindən əzəiyyət çəkirlər - VİDEO
-
Ceyhun Bayramov bolqarıstanlı həmkarı ilə görüşdü - FOTO
-
“Hizbullah” liderinin qızı öldürüldü – KİV
-
Milli Məclis yeni heyəti iclasa çağırdı - Tarix açıqlandı
-
Bu rayonlara yağış yağıb - Faktiki hava
-
Xəbəri olmadan adına kredit götürülüb - VİDEO
-
“Müharibə hələ bitməyəcək...” - Zelenski
-
Bakıda evlər kütləvi satışa çıxarıldı: Mərkəzə yaxın ərazilərdə ucuz mənzillər var
-
Ceyhun Bayramov Annalena Berbokla görüşdü - FOTO
-
“Mən insanları şeirlərimlə müalicə edirəm“ - Elza Seyidcahan
-
Futbol tarixinin ən ciddi hakim səhvləri açıqlandı - “Tanrının əli” üçüncü yerdədir
-
“Kupça“ almaq istəyənlər bunu etməlidir - Yeni qaydalar
-
Telefona daxil olub, pulları çəkirlər - Necə qorunmalı?
-
Prezidentin çıxışı mühüm əhəmiyyət daşıyır
-
Bakının bu ərazisində yaşıllıqlar köçürüləcək - FOTO
-
Azərbaycanda siqaret çəkən qadın və kişilərin sayı açıqlandı - Statistika
-
Rüstəmov bu rayondakı əmlaklarını da satışa çıxarıb – Torpaq sahələri, villalar, obyektlər...
-
“Nar” və “YAŞAT” Fondu ilə birgə şəhid ailələri üçün layihə həyata keçirilib - FOTO
-
Ağdərədə 100-lərlə separatçının məhv edildiyi hərbi hissədən görüntülər - VİDEO
-
Bakının üç rayonunda qaz kəsiləcək - Xəbərdarlıq
-
Nazirlərin gələn ay üçün vətəndaş qəbulu cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Avtobus zolağı sürücüləri çaş-baş salıb: Bilmədən cərimə olunurlar - VİDEO
-
Zelenski Trampla görüşdü - Nyu-Yorkda
-
Müstəqim Məmmədov geyim şirkətinə yol təmir etdirir - TENDER
-
Livanda atəşkəslə bağlı danışıqlar davam etdiriləcək - Netanyahu
-
Azərbaycanın iqtisadi inkişaf modeli dünyada özünü təsdiqləyib
-
Dövlət Xidmətinin bölmə rəisi və sabiq şöbə rəisi həbs olundu - RƏSMİ
-
Mahaçqalada yanacaqdoldurma məntəqəsində partlayış olub - Dörd nəfər həlak olub
-
Ermənistanla sülhə nə dərəcə yaxınıq? - Hikmət Hacıyev açıqladı
-
Prezident müşavirədə ciddi mətləblərə toxundu
-
Neçə Vətən müharibəsi iştirakçısına əlillik təyin edilib? - Açıqlama
-
“İranda İsrailin əlinin çata bilməyəcəyi yer yoxdur“ - Netanyahu
-
Mehdiyevin qızına məxsus bina yenə satılmadı – Qiyməti 6 milyon endirilib
-
Hindistan Rusiya qazından imtina edib - “Sanksiya altında olan məhsul almırıq”
-
3 saylı uşaq evində monitorinq aparılıb - Dövlət qurumları qarşısında məsələ qaldırılıb
-
“Qala Həyat” rəqiblərindən geri qalır - Yığımları azalmaqda davam edir
-
“Türkiyə BMT TŞ-nin daimi üzvü statusunu almaqda çətinliklərlə üzləşir“ - Ərdoğan
-
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı
-
Zelenski Trampla görüşə görə ABŞ səfərinin müddətini uzadıb – CNN
-
Bakıda boya sexində yanğın tam söndürüldü - 1 nəfər xəsarət alıb + VİDEO
-
Tarix yazan şəhid qardaşlar: “Millətçi erməni müəllimlə salamlaşmaqdan imtina etmişdi“
-
Azərbaycan əhalisi sürətlə qocalır – İllər üzrə statistika
-
Qüdrət Qurbanova yeni vəzifə verildi - Heydər Əsədovun yerinə gətirildi
-
Beyləqanda şəhidlərin xatirəsi yad olundu - FOTOLAR
-
“NATO Belarusa hücum edən an nüvə silahından istifadə edəcəyik“ - Lukaşenko
-
İcra başçısının qalmaqallı oğlu dövlət qurumuna qarşı: Nə baş verib?
-
Azərbaycanda kartof əkmək üçün ən məhsuldar rayonlar hansılardır? - Siyahı
-
Vətən müharibəsinin xronikası: 27 sentyabr
-
Bu il azad edilmiş torpaqlara nə qədər vəsait xərclənəcək? - Nazir açıqladı
-
“Neftçi“də yeni təyinat: “Başiktaş“dan gətirildi (FOTO)
-
Xətai rayonunda yanğın baş verib - 8 Noyabr prospektində məhdudiyyət tətbiq edilib
-
ABŞ səfiri Şəhidlər Xiyabanını ziyarət etdi – FOTO
-
Bank sektorunda kreditlərin 54%-i 3 bankın əlində cəmləşib – Siyahı
-
Növbəti buraxılış imtahanlarının proqramı - Açıqlandı
-
“Özümü öldürmək istəyirdim“ - “Premium Bank“ın 461 min manatını mənimsəyən filial müdirinin cinayət işi
-
Fazil Musayevin asvalt zavodu Bakının normal olmayan havasını korlayır...- ŞİKAYƏT
-
Bakıda 26 dərəcə isti olacaq, rayonlara yağış, qar yağacaq - Sabahın havası
-
Dövlət və hökumət rəsmiləri Zəfər parkında - Fotolar
-
Azərbaycanda şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edildi
-
“Sədərək” firmasını cərimə gözləyir - Valyuta tənzimi qaydalarını pozub
-
AzTV-nin əməkdaşının “Candy kids” uşaq bağçasında öldü - Araşdırma aparılır
-
Pik saatlarda metroda eskalatorlar niyə işə salınmır? - Rəsmi açıqlama
-
Bu da Azərbaycanın ilk lazer silahı - VİDEO
-
Laçında ticarət mərkəzi istifadəyə veriləcək - tikintiyə başlanılır
-
“Sülhə nail olmaq üçün konstitusiyanı dəyişməyə hazırıq” – Paşinyan
-
Xalq şəhidlərin məzarını ziyarət edir - FOTOLAR
-
Prezident Zəfər parkında - FOTOLAR
-
“Baku City Hospital“ klinikasında ÖLÜM: Ailə həkimi günahlandırır
-
Lənkəranda bələdiyyənin sənəd və torpaq “saxtakarlığı“ - FOTO/VİDEO
-
Şahdağa qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Daşkəsəndə səfərbərlik şöbəsinin rəisi HƏBS EDİLDİ
-
Mehriban Əliyeva Anım Günü ilə əlaqədar paylaşım etdi - VİDEO
-
Zəfər aparan yolun başlandığı tarix
-
Prezident və parlament seçkiləri ilk dəfə ölkəmizin bütün ərazisində keçirildi
-
Vətən müharibəsi bizim şanlı tariximiz, şəhidlər və qazilər qürur mənbəyimizdir
-
Anım Günü Vətən müharibəsində canlarından keçmiş şəhidlərimizə dərin ehtiramın ifadəsidir
-
Vətən tarixinin yeni səhifəsi - 27 sentyabr 2020-ci il
-
Azərbaycanda Anım Günüdür
-
Vətən müharibəsinin başlamasından 4 il ötür
-
Bu gün instaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Azərbaycanda 1 günlük 1000 manata təklif edilən evlər - VİDEO
-
Xətaidə daha bir qanunsuz tikinti - Metro çıxışında obyekt tikilib
-
Bakıda daha bir həyət ABAD-laşdı - FOTOLAR
-
“Türkiyənin BRİKS və ya ASEAN-a daxil olması onun NATO-dan çıxması demək deyil“ - Ərdoğan
-
İlham Əliyevdən Anım Günü ilə bağlı paylaşım - FOTO
-
Qalmaqallı “Gold Məkan” MMC cərimələndi – Məhkəmə
-
“Tərəflər Sazişin yekunlaşdırılması üçün əlavə səylərin göstərilməsi barədə razılığa gəlib” – XİN
-
Qazanılan uğurlar gələcəyə daha nikbin baxmağa imkan verir
-
Nazirlikdən uşaqpulu ilə bağlı açıqlama - Verilə bilərmi?
-
“Mars-A” metal şirkətində bədbəxt hadisə: Gənc oğlan həlak oldu – FOTO
-
Rafael Mehrəliyevin tenderi ləğv olundu – 200 minlik
-
Azərbaycana ən çox turist bu ölkələrdən gəlir – Siyahı
-
Prezident parlamentdəki çıxışında hərbi gücün artırılacağını bəyan etdi
-
Sosial ipoteka kreditlərinin faizləri azaldılacaq? - Rəsmi açıqlama
TOP 10
ARXİV