![]() |
|
![](http://azfakt.com/photos/2221648.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/a2a6e587-7499-4cb7-aed6-e39b6fe7fb42.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/32116.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/572101.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/394513.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/317123.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/82795.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/7744.jpeg)
![](http://azfakt.com/photos/937755.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/337136.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/89944e2f-41e7-40cb-9d82-f3a1a10cb5c2.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/46737.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/309725.jpg)
![](http://azfakt.com/photos/054111.jpg)
Moldovada siyasi qütbləşmə pik həddə - TƏHLİLİ
Tarix 12.05.24, 17:38 |
|
![bitmap-img6](http://azfakt.com/photos/833045.jpg)
Postsovet məkanının iki ən narahat ölkəsi - Gürcüstan və Moldova üçün 2024-cü il kritik sayılır. Kişineu prezident, Tbilisi parlament seçkilərinə hazırlaşır. Hər iki ölkədə siyasi proseslərin dinamikası xüsusi proporsional geosiyasi istiqamət alır. Avropa vektorunu hər iki ölkənin əhalisinin əksəriyyəti dəstəkləsə də (Gürcüstan - 86%, Moldova - 54%), Avropa İttifaqı (Aİ) onlara 2023-cü ildə namizəd ölkə statusu versə də, geosiyasi qütbləşmə də əhəmiyyətli dərəcədə kəskindir. Gərginlik daha çox Moldovada hiss olunur.
Rusiya ilə münasibətlər müasir Moldovanın bütün tarixi ərzində ən aşağı səviyyəyə düşüb. Ukraynada müharibənin miqyasının genişlənməsi Moldova-Rusiya münasibətlərini kəskinləşdirib. Parlamentdə Rusiya ilə imzalanan sənədlərin, xüsusilə strateji tərəfdaşlıq müqaviləsinin dayandırılması barədə çağırışlar səslənir. Aİ-yə üzvlüklə bağlı danışıqları sürətləndirən rəsmi Kişineu separatçı Dnestryanı bölgə və Qaqauza qarşı sərt qərarlar qəbul edir.
“Kaspi” qəzetinin mövzu ilə bağlı məqaləsini təqdim edirik:
Sandu Avropadan “Marşall planı” istəyir
Belə bir durumda prezident Maya Sandu Norveçə səfər edib. Qatı antirusiya mövqeli prezident danışıqlar zamanı bu ölkədən maliyyə, eləcə də müdafiə sahəsində əməkdaşlığı gücləndirməyi istəyib. Prezident ölkəsini Ukraynanın müharibədən sonrakı bərpası üçün Avropa ölkələrinin dəfələrlə təklif etdiyi “Marşall Planı”nın analoquna daxil edilməsini istəyir.
“İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ABŞ Qərbi Avropaya “Marşal Planı” ilə həyat xətti təklif etdiyi kimi, Avropa İttifaqının da Moldova və Ukraynaya yönəlmiş belə addım atmasına ehtiyac var”, - deyə Moldova lideri bildirib.
Sandu hesab edir ki, belə bir proqram “Aİ üzvlüyünə can atanlara eyni ümidi” verməlidir.
“Biz tarixin mühüm məqamlarında insanların həyatını xilas etmək, sülhü bərpa etmək və azadlığı qorumaq üçün sərmayə qoymalıyıq”, - deyə Moldova lideri əlavə edib.
Eyni zamanda, o, Avropanın Rusiyanın Ukraynaya təcavüzü nəticəsində yaranan təhlükəsizlik çağırışlarına qarşı durmaq qabiliyyətinə dair nikbin olduğunu bildirib.
“Ölü saziş” ləğv edilməlidir”
Moldovada hakim partiya olan PAS-ın sədri İqor Qrosu bildirib ki, ölkəsi ilə Rusiya arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında iki ölkə prezidentləri tərəfindən 2001-ci ildə imzalanmış saziş bu il dayandırıla bilər. Söhbət Moldova ilə Rusiya arasında dostluq və əməkdaşlıq haqqında sazişdən gedir. PAS lideri Moldova ilə Rusiya arasındakı bu əsas razılaşmanı “ölü” hesab edir. Onun fikrincə, heç bir halda Rusiyanı strateji tərəfdaş hesab etmək olmaz.
Rusiyapərəst qüvvələr dərhal ona qarşı əks-hücuma keçib. Onlar Moldova hakimiyyətinin anti-Rusiya qərarlarına qarşı çıxaraq, geniş təbliğat maşınını işə salıblar. Məsələn, Moldovanın cənubunda yerləşən Qaqauz Muxtariyyəti Xalq Məclisinin deputatı Sergey Çimpoeş bəyan edib ki, Moldova Rusiya ilə münasibətləri tamamilə kəsməyə və viza rejiminin tətbiqinə doğru irəliləyir. Moldovanın Sosial Demokrat Partiyasının lideri Viktor Şelin isə qeyd edib ki, “Rusiya ilə əsas sazişdən birtərəfli çıxmaq Moldovanı təhlükəsizlik zəmanətlərindən məhrum edir” və sosial-demokratlar buna qarşı çıxacaqlar.
“Qaqauz kartı” işə salınır
Separatçılıq meyllərinin artdığı Qaqauz da hərəkətə keçib. Bu bölgə Rusiyanın ciddi təsiri altındadır. Moldova parlamentində Qaqauz muxtariyyətini təmsil edən deputat Aleksandr Suxodolski deyib ki, Rusiya ilə Moldova arasında siyasi gərginlik pik həddə çatıb.
“Biz görürük ki, ölkə rəhbərliyi bu gün Qərb tərəfindən təşviq edilən antirusiya sanksiyalarını dəstəkləyir. Bu, aktiv siyasi mübarizənin pik mərhələsinə qədəm qoyduğunu açıq şəkildə göstərir”, - deyə Suxodolski bildirib. Onun sözlərinə görə, Moldova hakimiyyəti Rusiya Federasiyası və MDB ölkələri ilə münasibətləri bərpa etməyə çalışan müxalif siyasətçilərlə də ciddi mübarizə aparır.
Rusiya təqaüdçüləri ələ alır
Bu arada, aprel ayında Rosselxoznadzor Qaqauz muxtariyyətinin müəssisələrinə Rusiya Federasiyasına kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalına icazə verib, eyni zamanda Moldovanın qalan hissəsi üçün (Dnestryanı istisna olmaqla) qadağanı qoruyub saxlayıb. Bir çox moldovalı ekspert hesab edir ki, Rusiyanın Qaqauza yardımına Moldova Parlamentinin sədrinin müvafiq bəyanatı səbəb olub. Qaqauz Xalq Məclisinin deputatları muxtariyyətin rəhbəri Yevgeniya Qutsulun Moskvada imzaladığı maliyyə-kredit sahəsində əməkdaşlıq haqqında sazişi müzakirə edərək təsdiqləyiblər. Bu sənəd Qaqauz sakinlərinin pensiyalarına aylıq 2 min ley (təxminən 100 avro) məbləğində əlavələrin ödənilməsini təmin etməyə imkan verib.
“Qaqauzda 20 minə yaxın təqaüdçümüz var, onlardan səkkiz mini artıq vəd olunan pulu ala bilib”, - deyə muxtariyyətin xarici əlaqələr şöbəsinin rəis müavini Yuri Kuznetsov bildirib.
Görünən odur ki, Moldovanı kritik günlər gözləyir. Nə Qərbin dəstəklədiyi iqtidar, nə də Rusiyadan dəstək alan müxalifət geri çəkilənə oxşamır. Bu səbəbdən də prezident seçkilərinin nəticələri bir çox məsələlərə aydınlıq gətirəcək.
Xəbərin oxunma sayı : 1252
Analiz
Xəbərlər
-
Avtobuslardakı qəza çəkiclərini kim oğurlayır? - AÇIQLAMA/VİDEO
-
Bakı-Naxçıvan üzrə aviabilet qiymətləri 70 manat oldu – Yeni tariflər
-
Avtobus və metroda gediş haqqı 50 qəpik oldu – RƏSMİ
-
“Zibil pulu” 3 dəfədən çox artırıldı – RƏSMİ
-
Qızıl kəskin ucuzlaşdı: Bazarda son vəziyyət - VİDEO
-
“Aİ-92“ markalı benzin və dizel bahalandı – Yeni qiymətlər
-
Tarif Şurası yeni qərar verdi - Bu tariflər dəyişdirildi
-
Azərbaycanda Aİ-95 markalı benzinin qiyməti ucuzlaşacaq - RƏSMİ
-
Vergi ödəyiciləri ən çox nədən şikayət edirlər? – Siyahı
-
Bakıda gecəyarısı söküntü qalmaqalı: Evindən sürüklənərək çıxarılan qadın danışdı (VİDEO)
-
Türkiyədə restoranda partlayış: 5 nəfər ölüb, 63 nəfər yaralanıb
-
“Bu, Putinə müharibəni davam etdirməyə stimul verir” - Rasmussen
-
Pensiyalarla bağlı qanuna dəyişiklik - İyulun 1-dən etibarən...
-
Yasamal rayonunda ağacların kəsilməsi faktı aşkarlanıb – Akt tərtib olunub
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib – VİDEO
-
Suriya və Türkiyə Bağdadda dialoqa başlayacaq - KİV
-
14 yaşlı Əliəsgərin köməyə ehtiyacı var - FOTO
-
“Tramp prezident seçilsə, ABŞ Ukraynaya dəstəyi dayandıracaq“ – alman siyasətçi
-
Dövlət qulluğu vəzifələri üzrə test imtahanı keçirilib
-
Göygöldə müəmmalı ölüm - İki uşaq anasının asılmış vəziyyətdə meyiti tapıldı
-
Yeni Kaledoniyada parlament seçkiləri keçirilir - Birinci turda iğtişaşlar baş verib
-
“28 May“ stansiyası önündə təmir nə zaman bitəcək? - Açıqlama
-
Süni intellektin inkişafı elektrik istehlakını kompensasiya edəcək - Bill Qeyts
-
Bank bahalı maşınlarını təcili satışa çıxardı - UCUZ QİYMƏTLƏR
-
Keşlədə hərbi sursatlar aşkar edilib - FOTO + VİDEO
-
Zəng edib insanları aldadırlar: Yeni dələduzluq növü yayılıb (VİDEO)
-
“Rusiyanın hərbi gəmiləri Bakı limanını tərk ediblər” – Müdafiə Nazirliyi
-
Qadın evindən zorla çıxarıldı - Bakıda gecə söküntüsü + VİDEO
-
Demokratların Baydeni əvəzləyəcək alternativi yoxdur - “Time“
-
Astarada namus üstündə qətl törədildi - TƏFƏRRÜATLAR
-
MİT rəhbəri Haniyə ilə danışdı - Nələr müzakirə edilib?
-
DİN və DSX əməliyyat keçirdi: 180 kq narkotik ələ keçirildi (FOTO/VİDEO)
-
Ərdoğan Şuşaya səfər edəcək - Gələn ay
-
Sabahdan Azərbaycanda yeni qadağa qüvvəyə minir - RƏSMİ
-
Donorlar Baydenin əvəzlənməsini istəyirlər - Bloomberg
-
Müğənnilərin yeni toy qiymətləri - 25 min manata oxuyan kimdir?
-
Qohum evliliyinə qoyulan qadağa hazırda nişanlı olanlara da şamil edilir? - VİDEO
-
Bakının bu ərazisindəki evlər sökülür: Yerində park salınacaq - VİDEO
-
Məhərrəm ay qabağı restoranlarda qiymət necədir? - VİDEO
-
Çimərlikdə boğulma Xəzərin ən çox bu hissəsində baş verir - VİDEO
-
AVRO-2024: İtaliya turnirlə vidalaşdı
-
FHN-nin qüvvələri Hacıqabulda su basmış ərazilərə cəlb olunub - VİDEO
-
Sənədsiz evlər düyünü çözülür? - Azərbaycanda böyük “əmlak amnistiyası” gözlənilir
-
Bu yeniləmə kompüterləri “çökdürür”: Ehtiyatlı olun
-
Üç qızı ilə yüksək nəticə göstərən müəllim: “İşi itirmək qorxusu vardı“
-
Deputatlığa namizədlərin irəli sürülməsi prosesi artıq başlayıb - MSK
-
Bakıda torpaq sahələrinin bahalaşmasının səbəbi nədir? - VİDEO
-
İsmayıllıda torpaq sürüşməsi - Kənd sakinləri köçürülür
-
Daşkəsəndə dağ uçqunu olub - Magistral yol qismən bağlanıb
-
Rusiyanın itkiləri 540 mini keçdi – Tam siyahı
-
Parlament seçkilərinə start verildi: Təqvim Planı təsdiqləndi - DETALLAR
-
Bakının mərkəzindəki eskalatorların bəxti nə vaxt açılacaq? - VİDEO
-
Nazirlikdə yeni təyinat: Ceyhun Bayramovun kürəkəninə yüksək vəzifə verildi - FOTO
-
“Əmək pensiyaları haqqında” qanuna daha bir dəyişiklik oldu - İlham Əliyev təsdiqlədi
-
Azərbaycanlı qıza görə dinini dəyişdi: Virtual dünyadan başlayan eşq (FOTOLAR)
-
“Akkuyu“ AES-in əməkdaşlarını daşıyan avtobus aşıb - Ölən və yaralananlar var
-
Marketlərdə satılan “xəstəlik”: Onlara pul xərcləməyin
-
Bölgə çimərliklərində qiymət və keyfiyyət hansı səviyyədədir? - VİDEO
-
İranda prezident seçkiləri: Məsud Pezeşkian 42.6% səslə liderlik edir
-
Məhkəmə generalları həbs etdi - Dövlət çevrilişinə görə
-
Yağış yağacaq, leysan olacaq – Sabahın havası
-
“Şirinliy“ə görə etiraz edən həkim işdən çıxarıldı - VİDEO
-
Pakistanda dəhşətli istilər - 600-ə yaxın insan istidən ölüb
-
Azərbaycanda dəhşətli hadisə: Mübahisə etdiyi şəxsləri benzinlə yandırdı
-
Yerli kərə yağının qiyməti niyə bahalaşıb? - xaricə ixrac ediriksə...
-
Bu halda telefonla danışmayın - Əhaliyə xəbərdarlıq
-
Həbsdə olan sabiq icra başçıları azadlığa çıxır?
-
Bakının bu ərazisində də evlər sökülür - VİDEO
-
Əhaliyə xəbərdarlıq - Bu gün 13:00-adək...
-
Bəzi dağlıq və dağətəyi rayonlarda leysan yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sürücülərin diqqətinə: Taksilərlə bağlı ciddi problemlər olacaq (VİDEO)
-
Bu rayona güclü sel gəldi: 81 nəfər təxliyə olundu
-
AVRO-2024: Bu gün 1/8 final mərhələsinin oyunları start götürür
-
Bu gündən deputatlığa namizədlər irəli sürülə bilər
-
İranda prezident seçkiləri: Pezeşkian yenidən önə keçdi
-
“Fransanın müstəmləkə siyasəti irqi və mədəni üstünlük ideyalarına əsaslanıb“ - Mariya Zaxarova
-
Amerikaya “ağıllı prezident” başçılıq edərsə, Rusiya və Çin ABŞ-nin düşməni olmayacaq - Tramp
-
Türkiyəli məşhurların milyonluq gəlirləri - “Forbes“in siyahısı
-
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
-
Azərbaycanda ən çox nələri reklam edirlər? – Siyahı
-
Məhkəmə-Hüquq Şurasının növbəti iclası keçirilib - Nələr müzakirə edilib? (FOTO)
-
Bakıda qıza görə başından güllələnən Turalın sevgilisi danışdı - “Məni şantaj edirdi“ + VİDEO
-
Qızılın qiyməti kəskin ucuzlaşdı - Bazarda son vəziyyət + VİDEO
-
MSK seçki qrafikini elan edəcək – Seçki dövrü qanunla necə tənzimlənir?
-
Su xətlərinə necə qoşulmaq olacaq? - Yeni qaydalar
-
Məhərrəm ayı yaxınlaşır, toy etməyə tələsənlərin sayı artır - Sahibkarların fürsətə çevirdiyi dövr
-
Azərbaycan və ABŞ enerji sahəsində güclü əməkdaşlıq qurub - Samir Şərifov
-
“Qafqazda sülhün təmin olunmasına dəstək verməyə davam edəcəyik“ - Yaşar Gülər
-
Naxçıvan Ali Məclisi buraxıldı - Yeni seçkinin tarixi açıqlandı
-
Şuşada daşınmaz əmlak əldə etmək istəyənlərə ŞAD XƏBƏR
-
Azərbaycanda hamama gedənlərin sayı azalıb? – Rəsmi statsitika
-
Pirsaat çayı daşdı, Qubalıbaloğlan 1 metr su içində qaldı - VİDEO
-
Ceyhun Bayramov Blinkenin köməkçisi ilə bir arada: “Biz bölgədə sabitlikdə maraqlıyıq“
-
“Azərişıq“ sədri vətəndaşları qəbul etdi - Ağcabədidə
-
Leysan yağacaq, şimşək çaxacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı
-
Birinci Qarabağ müharibəsinin şəhidi Tərtərdə dəfn olundu – Fotolar
-
Siyavuş Novruzov Türkiyə bələdiyyəsini nümunə göstərdi - “Vergi toplaya bilmir, polisə verir“
-
Tramp-Bayden debatının ABŞ seçicilərinə ciddi təsiri olmayıb - CNN
-
Polis əməliyyat keçirdi: 25 əcnəbi saxlanıldı - VİDEO
-
SOCAR 85 milyardlıq gəliri haradan və hansı məhsullardan qazanıb? – SİYAHI
-
İrandan külli miqdarda narkotiki ölkəmizə gətirən dəstə üzvləri HƏBS EDİLDİLƏR
-
Gələn ay havalar daha isti olacaq - PROQNOZ
-
Milli Məclis buraxıldı, növbədənkənar seçkilər təyin olundu- SƏRƏNCAM
-
Bu yollar 30 iyuna qədər bağlı olacaq - Xəbərdarlıq
-
Xəzərin Azərbaycana mənsub sularında aşkar olunan qaçaqmal götürülüb - VİDEO
-
“Sürət həddini aşmağa görə sizi postda saxlaya bilməzlər” - VİDEO
-
Bakıda mağaza yandırıldı - Saxlanılan var
-
İranda hakimiyyət keçidi baş verəcəkmi? - “Nezavisimaya qazeta”
-
Azərbaycanda yeni cərimələr təsdiqləndi - MƏBLƏĞLƏR
-
Zakir Fərəcovun 3 milyonluq borcu – Şöbə müdiri iş adamlarına hədə-qorxu gəlir
-
“Neftçi“dən Roman Qriqorçukun tələbi: 30 milyon, 18 yeni futbolçu, işinə qarışmamaq...
-
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası başa çatıb - 15 məsələ müzakirə olunub
-
Parklanma qaydalarının pozulmasına görə yeni cərimələr qəbul edildi - Bu cərimələr artırıldı
-
Aqrar təyinatlı torpaqlarda tikililərlə bağlı yeni qayda qəbul edildi - Nələr olacaq?
-
Yaxın qohum evliliyini qadağan edən layihə təsdiqləndi - DETALLAR
-
Prezident Ceyms O’Braynı qəbul edib - Nələr müzakirə olunub? (FOTO)
-
Maşın bazarında qiymətlər kəskin ucuzlaşdı - VİDEO
-
Biləsuvarın sabiq icra başçısının cəzası azaldıldı - QƏRAR
-
VI çağırış Milli Məclisin sonuncu plenar iclası başlayıb - Gündəlikdə 15 məsələ var
TOP 10
ARXİV